Aktualności
Choroby zawodowe w rolnictwie
19-09-2016
Rolnicy to grupa zawodowa narażona na liczne choroby. Ze względu na specyfikę swojej pracy najczęściej zapadają oni na choroby odzwierzęce, niektóre z tych chorób są bardzo groźne bo mogą się skończyć nawet śmiercią. Warto wiedzieć, na co można być narażonym i jak zapobiegać zarażeniu. Oto kilka porad.
Co to jest rolnicza choroba zawodowa?
Za rolniczą chorobę zawodową uważa się chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta jest objęta wykazem chorób zawodowych określonych na podstawie Kodeksu pracy. Wykaz ten obejmuje 26 jednostek lub grup chorobowych.
Najczęstsze choroby zawodowe rolników
Choroby zawodowe u rolników wykrywane są bardzo rzadko, głównie z powodu braku odpowiednich badań profilaktycznych. Wiele chorób w swojej początkowej fazie rozwija się bez wyraźnych objawów, a pacjenci zgłaszają się do lekarza często zbyt późno. Do chorób zawodowych na jakie najczęściej zapadają rolnicy należą: borelioza, odkleszczowe zapalenie mózgu, zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych, astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa, choroby skóry.
Co to jest rolnicza choroba zawodowa?
Za rolniczą chorobę zawodową uważa się chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta jest objęta wykazem chorób zawodowych określonych na podstawie Kodeksu pracy. Wykaz ten obejmuje 26 jednostek lub grup chorobowych.
Najczęstsze choroby zawodowe rolników
Choroby zawodowe u rolników wykrywane są bardzo rzadko, głównie z powodu braku odpowiednich badań profilaktycznych. Wiele chorób w swojej początkowej fazie rozwija się bez wyraźnych objawów, a pacjenci zgłaszają się do lekarza często zbyt późno. Do chorób zawodowych na jakie najczęściej zapadają rolnicy należą: borelioza, odkleszczowe zapalenie mózgu, zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych, astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa, choroby skóry.
Jednostki lub grupy chorobowe z tytułu, których KRUS przyznał jednorazowe odszkodowania w roku 2015 (cała Polska).
| Choroba | Liczba przyznanych odszkodowań |
| Borelioza | 197 |
| Odkleszczowe zapalenie mózgu | 7 |
| Zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych | 17 |
| Astma oskrzelowa | 10 |
| Alergiczny nieżyt nosa | 3 |
| Choroby skóry | 4 |
| Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywanej pracy | 2 |
| Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego spowodowane sposobem wykonywanej pracy | 4 |
| Obustronny ubytek słuchu | 1 |
Przyczyny wystąpienia chorób zawodowych
Rolnik w swojej codziennej pracy wielokrotnie ma kontakt ze zwierzętami domowymi a nawet dzikimi, które mogą być nosicielami pasożytów, wirusów, bakterii , grzybów itp., a którymi człowiek może się od tych zwierząt zarazić. Wykonywanie wielu prac produkcyjnych w gospodarstwie takich jak np.: kombajnowanie, karmienie zwierząt(paszami), czyszczenie, magazynowanie powoduje , że do powietrza, którym rolnik oddycha wydzielają się duże ilości pyłu organicznego. Nie raz rolnicy mówią: „ale się dzisiaj kurzy”. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pył organiczny może być szkodliwy. W rolnictwie występuje również ryzyko zawodowe związane z narażeniem na czynniki chemiczne, które są nierzadko przyczyną zatruć ostrych albo przewlekłych lub ich następstw wywołanych przez substancje chemiczne. Głównym źródłem tego narażenia są środki ochrony roślin oraz nawozy.
Rolnik w swojej codziennej pracy wielokrotnie ma kontakt ze zwierzętami domowymi a nawet dzikimi, które mogą być nosicielami pasożytów, wirusów, bakterii , grzybów itp., a którymi człowiek może się od tych zwierząt zarazić. Wykonywanie wielu prac produkcyjnych w gospodarstwie takich jak np.: kombajnowanie, karmienie zwierząt(paszami), czyszczenie, magazynowanie powoduje , że do powietrza, którym rolnik oddycha wydzielają się duże ilości pyłu organicznego. Nie raz rolnicy mówią: „ale się dzisiaj kurzy”. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pył organiczny może być szkodliwy. W rolnictwie występuje również ryzyko zawodowe związane z narażeniem na czynniki chemiczne, które są nierzadko przyczyną zatruć ostrych albo przewlekłych lub ich następstw wywołanych przez substancje chemiczne. Głównym źródłem tego narażenia są środki ochrony roślin oraz nawozy.
Najpopularniejsze choroby zawodowe
| Nazwa choroby | Skąd się bierze? | Objawy | Skutki | Zapobieganie |
| Borelioza | Bakterie przenoszone przez kleszcze | Rumień wędrujący, objawy grypopodobne | Nieleczona może prowadzić do niedowładów kończyn, uszkodzeń mózgu, u kobiet do poronień | Środki odstraszające kleszcze, noszenie szczelnego ubrania, sprawdzanie ciała po wizycie w plenerze |
| Wścieklizna | Ugryzienie przez chore zwierzę | Pieczenie w miejscu ukąszenia, gorączka, ból głowy, konwulsje, halucynacje | Choroba jest nieuleczalna, prowadzi do śmierci | Szczepienie zwierząt |
| Odkleszczowe zapalenie mózgu | Bakterie przenoszone przez kleszcze | Gorączka, dreszcze, bóle mięśni, objawy grypopodobne | Niedowłady, depresje, zanik mięśni, chroniczne bóle głowy | Szczepienie, środki odstrszające kleszcze, noszenie szczelnego ubrania |
| Toksoplazmoza | Spożycie niemytych warzyw i owoców, kontakt z odchodami zarażonych kotów, spożycie zakażonego mięsa | Objawy grypopodobne | Nie leczenie może spowodować nieodwracalne uszkodzenia | Przestrzeganie zasad higieny, wymiana piasku w piaskownicy, mycie owoców i warzyw, u dzieci nawyk mycia rąk |
| Włośnica | Spożycie surowego zakażonego mięsa np. dziczyzny | Nudności, wymioty, biegunki, potem wysoka gorączka, bóle mięśni | Choroba nieuleczalna, można z nią żyć jeśli inwazja larw jest niewielka | Badanie poubojowe mięsa |
Poza chorobami odzwierzęcymi praca w rolnictwie może powodować zagrożenia układu oddechowego i zagrożenia dermatologiczne
|
Zagrożenia układu oddechowego |
|||
| Skutki zdrowotne | Skąd się bierze? | Zapobieganie | |
| Astma i nieżyt nosa pochodzenia alergicznego | Pyłki zbóż, zarodniki grzybów w kurzu pochodzącym ze zbiorów zbóż, roztocza | Stosowanie indywidualnych środków ochrony(maski ochronne, rękawice ochronne itp.), przestrzeganie zasad higieny, przepisów sanitarnych, redukowanie stężenia pyłu, zapobieganie rozwojowi drobnoustrojów, roztoczy w składowanych surowcach | |
| Skurcz oskrzeli, ostre chroniczne zapalenie oskrzeli | Środki owadobójcze, gryzący kurz, dym, pyłki zbóż | ||
| Zapalenie płuc | Zarodniki grzybów lub ciepłolubne grzyby ze spleśniałego ziarna lub siana | ||
|
Zagrożenia dermatologiczne |
|||
| Podrażnienia skóry | Nawozy sztuczne, pył ze słomy owsa i jęczmienia, pestycydy | Stosowanie indywidualnych środków ochrony (maski, rękawice, odzież ochronna itp.) przestrzeganie zasad higieny | |
| Rak skóry, poparzenia słoneczne | Promieniowanie słoneczne | ||
| Chroniczne zatrucia, zapalenia nerwów obwodowych, uszkodzenia mózgu | Pestycydy, rozpuszczalniki, spaliny | ||
Zgłaszanie chorób zawodowych
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu i inspektorowi pracy, których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca była wykonywana. Zgłoszenia choroby zawodowej może dokonać lekarz, lekarz weterynarii lub sam rolnik podejrzewający, że występują u niego objawy mogące wskazywać na taką chorobę. Inspektor sanitarny kieruje rolnika na badanie w celu rozpoznania choroby. Po przeprowadzeniu badań wydawane jest orzeczenie m. in. na podstawie którego inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu i inspektorowi pracy, których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca była wykonywana. Zgłoszenia choroby zawodowej może dokonać lekarz, lekarz weterynarii lub sam rolnik podejrzewający, że występują u niego objawy mogące wskazywać na taką chorobę. Inspektor sanitarny kieruje rolnika na badanie w celu rozpoznania choroby. Po przeprowadzeniu badań wydawane jest orzeczenie m. in. na podstawie którego inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
Mam chorobę zawodową
Osoba, u której stwierdzono chorobę zawodową, w przypadku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników ( lub po jego zakończeniu w przypadku potwierdzenia, że choroba powstała w okresie ubezpieczenia) ma prawo w odrębnym postępowaniu przed KRUS ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie. W tym celu należy złożyć w KRUS wniosek o jednorazowe odszkodowanie wraz z decyzją państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o stwierdzeniu choroby zawodowej.
