Kolbuszowa

Rozmowa z Katarzyną Chudzik, kierownikiem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kolbuszowej o tym, jakie warunki należy spełnić, aby zostać rodzicem zastępczym. Pani kierownik wyjaśnia również, jak długo trwa proces przygotowawczy do tej roli oraz który etap jest najtrudniejszy.  

W powiecie kolbuszowskim prowadzona jest akcja informacyjna „Zostań rodzicem zastępczym”. Na czym ona polega? 

- Prowadzimy akcję informacyjną, ponieważ poszukujemy kandydatów na przyszłych rodziców zastępczych. Po zmianach w prawie i długotrwałych szkoleniach pracowników, kolbuszowskie PCPR nabyło uprawnienia do szkolenia kandydatów na rodziny zastępcze. Aktualnie jesteśmy świeżo po przeszkoleniu i zakwalifikowaniu kilku kandydatów na rodziny zastępcze. Wierzymy, że na terenie naszego powiatu mieszkają osoby czy rodziny, które mogłyby przyjąć dzieci pozbawione opieki, gotowe zaoferować im uwagę, ciepło, uczucie, czas, własną energię oraz zaangażowanie.

Jakie jest zainteresowanie pełnieniem funkcji rodziny zastępczej w powiecie kolbuszowskim?

- Niestety zainteresowanie pełnieniem funkcji rodziny zastępczej jest niewielkie i powiat kolbuszowski nie stanowi w tym zakresie wyjątku. Myślę, że taka tendencja utrzymuje się w całym kraju. Oczywiście warto zastanowić się nad przyczynami tego zjawiska, których jest kilka. Niewątpliwie jedną z nich jest fakt, że tego typu praca jest trudna i niewdzięczna. Nie jest też jakoś wyjątkowo gratyfikowana. Kolejną, i nie wiem, czy nie najważniejszą, przyczyną jest fakt, że nie udało nam się wypracować przez tyle lat swoistego prestiżu rodzica zastępczego. W mediach niestety często nagłaśniane są przypadki niepowodzeń, a wręcz nawet przestępczych zachowań rodzin zastępczych, które stanowią bardzo nikły procent całego środowiska zastępczego. Niestety mówienie o wspaniałych rodzinach zastępczych lub po prostu o zwykłych rodzinach zastępczych, które borykają się z codziennymi trudnościami problemami, o ich ciężkiej pracy i zaangażowaniu nie jest szczególnie medialne i popularne. Stąd często rodziny zastępcze, z którymi się kontaktuję lub też kandydaci na rodziców zastępczych mówią o negatywnej postawie społeczeństwa wobec nich. Kandydaci są często podejrzewani o niskie, materialne pobudki kierujące nimi podczas podejmowania decyzji o pozostaniu rodziną zastępczą.

Jakie podstawowe warunki trzeba spełnić, żeby zostać rodziną zastępczą?

- Rodzinę zastępczą może utworzyć zarówno małżeństwo (także z dziećmi), jak i osoba samotna. Niezależnie od stanu cywilnego, kandydat musi spełniać jeden podstawowy warunek – musi dawać rękojmię należytej opieki nad powierzonym dzieckiem. Poza tym kandydat na rodzinę zastępczą musi zamieszkiwać na terytorium RP i spełniać szereg innych kryteriów, tj.: być niekaranym, posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, nie może być pozbawionym praw rodzicielskich ani jego prawa rodzicielskie nie mogą być ograniczone. Kandydat (lub kandydaci) muszą posiadać zaświadczenie wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, że ich stan zdrowia pozwala na opiekę nad dziećmi, wymagana jest także opinia psychologa o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Jeśli chodzi o status materialny przyszłej rodziny zastępczej, nie ma żadnych ścisłych wymogów poza tym, żeby przynajmniej jedno z małżonków posiadało dochód. Wiadomo jedynie, że muszą być one wystarczające do zapewnienia dzieciom dobrej opieki – dotyczy to zarówno warunków lokalowych, jak i zarobków kandydatów.

Jeśli spełniamy te warunki, to co następnie trzeba zrobić, by zostać rodziną zastępczą?

- Następnie należy przejść cały proces szkolenia, które liczy 62 godziny, w tym 50 godzin szkolenia warsztatowego oraz 10 godzin praktyk. Jeszcze zanim taka osoba przystąpi do szkolenia, organizator pieczy zastępczej dokonuje analizy jej sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej, między innymi zleca przeprowadzenie diagnozy psychologicznej i pedagogicznej. W wypadku, gdy o status rodziny zastępczej ubiega się małżeństwo z dziećmi, diagnozie poddana zostaje cała rodzina.

Jak długo trwa cały proces przygotowawczy i który etap jest najtrudniejszy?

- Proces przygotowawczy trwa dosyć długo, w zależności od tego w jaki sposób i jak często zostanie zorganizowane samo szkolenie. Jednak dłuższy czas trwania przygotowania kandydatów na rodziny zastępcze pozwala lepiej ich poznać, a i im samym daje więcej czasu do analizy i przemyślenia swojej decyzji. Nam osobiście wydawało się, że najtrudniejszym etapem będzie samo szkolenie, jednak po rozmowach z kandydatami, którzy je już przeszli okazuje się, że szkolenie oraz praktyki były dla nich najciekawszymi i najbardziej efektywnymi częściami całej procedury. Pojawiały się opinie, że udział w szkoleniu pomógł im nie tylko w utwierdzeniu się we własnej decyzji, ale także pozytywnie wpłynął na ich relacje w rodzinie.

Jakie jest zapotrzebowanie w powiecie na rodziny zastępcze?

- W chwili obecnej powiat kolbuszowski zabezpiecza większość potrzeb dotyczących opieki nad dziećmi, jednak w tym zakresie sytuacja bardzo szybko się zmienia i w każdym momencie może okazać się, że mamy dziecko lub dzieci, które wymagają pilnego umieszczenia w pieczy zastępczej. Dlatego aż boję się powiedzieć, że na dzień dzisiejszy jest dobrze. Jednak na pewno nadal będziemy poszukiwać chętnych i szkolić kandydatów na rodziny zastępcze, bo jeżeli nawet nasz powiat chwilowo ma zabezpieczone potrzeby, to jest mnóstwo dzieci, które czekają na swoją rodzinę zastępczą w miejscach, w których nie powinny przebywać. Wszystkie chętne osoby zapraszamy do kontaktu oraz po szczegółowe informacje do siedziby Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kolbuszowej, ul. 11 Listopada 10, pok. 119 c lub pod numerem telefonu 17 7445715.

Opr. Barbara Żarkowska